สงครามโลกครั้งที่ 2
(World War II)
|
||
ความขัดแย้งของโลกเกิดขึ้นอีกครั้งหนึ่ง
ในทศวรรษที่ 1920
ทวีปยุโรปพยายามจะฟื้นตัวจากสงครามโลกครั้งที่ 1 สถานการณ์ตกอยู่ในความเลวร้ายในปี
ค.ศ. 1929 (พ.ศ. 2472) และต้นทศวรรษที่ 1930 ในขณะที่ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่
(Great Depression) ซึ่งเป็นภาวะที่เศรษฐกิจตกต่ำอย่างรุนแรงแผ่กระจายไปทั่วโลก
ประมาณทศวรรษที่ 1940 โลกตกกำลังเผชิญวกับสงครามอีกครั้งหนึ่ง
การอุบัติขึ้นของเผด็จการ
ในขณะที่ความยุ่งยากขยายขึ้น
ผู้คนก็มองหาผู้นำที่เข้มแข็ง ในประเทศญี่ปุ่น กองทัพเข้าควบคุมรัฐบาล
ในประเทศสหภาพโซเวียต โจเซฟ สตาลิน (Joseph
Stalin) เข้ายึดอำนาจหลังจากเลนินเสียชีวิต สตาลินเป็นนักปกครองที่โหดเหี้ยมอำมหิตฆ่าผู้ที่ตนเองคิดว่าไม่จงภักดีหรือไม่ก็ส่งไปยังค่ายกรรมกร
ผู้นำเผด็จการที่โหดร้ายยังอุบัติขึ้นในอิตาลีและเยอรมนีด้วย
ผู้นำเผด็จการเหล่านั้นดึงดูดบริวารด้วยการเผยแพร่ลัทธิฟาซิสม์ (fascism) ซึ่งเป็นปรัชญาทางด้านการเมืองที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานลัทธิชาตินิยมและรัฐบาลที่เข้มแข็ง
ในปี ค.ศ. 1922 (พ.ศ. 2465) เบนิโต มุสโสลินี ( Benito Mussolini) ทำให้อิตาลีเป็นรัฐฟาซิสต์แห่งแรก อดอล์ฟ
ฮิตเลอร์ (Adolf Hitler) เป็นผู้นำขบวนการฟาสซิสต์นาซี
(the fascist Nazi)
ในประเทศเยอรมนี ฮิตเลอร์ได้เข้ายึดอำนาจรัฐบาลเยอรมนีในปี ค.ศ. 1933 (พ.ศ. 2476)
ฝ่ายอักษะกับการรุกราน
ฮิตเลอร์เกิดความเจ็บปวดกับสนธิสัญญาแวร์ซาย
มีความต้องการจะแก้แค้นที่เยอรมนีพ่ายแพ้ในสงครามโลกครั้งที่ 1 ด้วยการขยายดินแดนประเทศเยอรมัน
หลังจากรุกรานประเทศเพื่อนบ้านอื่น ๆ หลายประเทศ
ฮิตเลอร์ก็โจมตีประเทศโปแลนด์ในปี ค.ศ. 1939 (พ.ศ. 2482) มีการเกิดการโต้ตอบ
เกรตบริเตนและฝรั่งเศส ที่เรียกว่า สัมพันธมิตร (the Allies) ได้ประกาศสงครามกับเยอรมนี
ปีถัดมา ฮิตเลอร์ได้ตอบโต้พร้อมกับสัมพันธมิตรของเขาเอง เยอรมนี อิตาลี
และญี่ปุ่น เข้าร่วมการสู้รบเป็นฝ่ายอักษะ (Axis Powers)
สงครามโลกครั้งที่
2 คือสงครามแบบใหม่ รถถับและรถบรรทุกทำให้กองทัพเคลื่อนที่ได้อย่างรวดเร็ว เครื่องบินทิ้งระเบิดบินได้ในระยะไกลเพื่อโจมตีเป้าหมายของศัตรู
ด้วยกลยุทธ์เหล่านี้ เยอรมนีจึงพิชิตโปแลนด์ได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งเยอรมนีเรียกว่า
บลิทซ์ครึก (blitzkrieg) หรือ “การโจมตีสายฟ้าแลบ
(lightning war)” ในไม่ช้ากองกำลังของฮิตเลอร์ก็ได้บุกรุกประเทศอื่นในยุโรปหลายประเทศด้วย
|
ในขณะที่ประเทศฝรั่งเศสล่มสลายในปี
ค.ศ. 1940 (พ.ศ. 2483) วิลสตัน
เชอร์ชิลล์ (Winston
Churchill) นายกรัฐมนตรีอังกฤษได้ระดมพลประชาชนของตนเอง
กองทัพอากาศของอังกฤษยังอยู่ห่างไกลเยอรมนี ครั้นแล้วกองกำลังของฮิตเลอร์ก็ได้รุกรานสหภาพโซเวียต
ทั้งสองฝ่ายได้รับความสูญเสียอย่างหนักก่อนที่ท้ายสุดโซเวียตก็สามารถบังคับให้เยอรมนีล่าถอย
ชัยชนะของสัมพันธมิตร
ในวันที่ 7 ธันวาคม ค.ศ. 1941 (พ.ศ.
2484) ญี่ปุ่นได้โจมตีเรือรบของสหรัฐที่ท่าเรือเพิร์ลหรืออ่าวเพิร์ลฮาเบอร์ (Pearl Harbor) ฮาวาย สหรัฐนำโดยประธานาธิบดีแฟรงกลิน โรสเวลต์ (Franklin
Roosevelt) ก็เข้าร่วมกับฝ่ายสัมพันธมิตร
สองปีครึ่งถัดมาสงครามก็กระจายอย่างรวดเร็วในทวีปยุโรป ทวีปแอฟริกาตอนเหนือ ตะวันออกกลาง
เอเชีย และหมู่เกาะหลายหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้ ต่อมาในเดือนมิถุนายน
ค.ศ. 1944 (พ.ศ. 2487) กองทัพสหรัฐกับอังกฤษก็ขึ้นฝั่งที่ฝรั่งเศสและรุกเข้าไปเยอรมนี
กองทัพโซเวียตก็รุกล้ำมาจากตะวันออก เยอรมนีก็ยอมแพ้ในปี ค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488)
ผู้นำสหรัฐคิดว่าอาวุธใหม่
ๆ ที่ทรงประสิทธิภาพ คือระเบิดนิวเคลียร์ (atomic bomb)
สามารถยุติสงครามกับญี่ปุ่นได้ ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488) สหรัฐก็ทิ้งระเบิดนิวเคลียร์ที่เมืองฮิโรชิมะและเมืองนะงะซะกิ
หลายวันต่อมาญี่ปุ่นก็ยอมจำนน สงครามจึงยุติ
ผลของสงคราม
สงครามโลกครั้งที่ 2 คือความขัดแย้งอย่างรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
ทหารมากกว่า 34 ล้านคนได้รับบาดเจ็บ และมากกว่า 22 ล้านคนเสียชีวิต พลเรือนมากกว่า
30 ล้านคนสูญเสียชีวิตด้วย พลเรือนมากมายเป็นเหยื่อของ ฮอโลคอสต์หรือโฮโลคอสต์ (Holocaust) คือ
ความพยายามที่จะกวาดล้างชาวยิวของนาซี นาซีได้ไล่จับชาวยิวทั่วยุโรปและส่งไปยังค่ายพักเฉพาะ
ซึ่ง ณ ที่นั่นพวกเขาก็ถูกฆ่าตาย ชาวยิวหกล้านคนเสียชีวิตในการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์นี้
(genocide) ซึ่งเป็นการทำลายประชาชนด้วยความจงใจ
ประชาชนคนอื่น ๆ อีกหลายล้านคน รวมทั้งชาวสลาฟ ยิปซี และคนพิการก็ถูกฆ่าด้วย
|
|
ฝ่ายสัมพันธมิตร (Allies)
|
||
 |
แฟรงกลิน โรสเวลต์ ประธานาธิบดีสหรัฐ
|
โจเซฟ สตาลิน นายกรัฐมนตรีสหภาพโซเวียต
|
ฝ่ายอักษะ (Axis Powers)
|
||
อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ นายกรัฐมนตรีเยอรมนี
|
เบนิโต มุสโสลินี นายกรัฐมนตรีอิตาลี
|
ฮิเดะกิ โทโจ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น
|
พลเรือนหลายพันคนล้มตายในประเทศญี่ปุ่นในขณะที่ระเบิดนิวเคลียร์ก็ถูกทิ้งลง อาวุธนิวเคลียร์เหล่านี้มีผลกระทบที่น่าสะพรึงกลัว ประชาชนกลัวว่า สงครามคล้ายกันนี้จะกวาดล้างมนุษยชาติจนหมดสิ้น เมื่อใกล้ยุติสงคราม เหล่าผู้นำของสัมพันธมิตรได้ร่วมกันก่อตั้งองค์การสหประชาชาติเพื่อช่วยแก้ปัญหาการทะเลาะของชาวโลกด้วยสันติภาพ
แม้ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงมากมาย สงครามก็ทำให้เศรษฐกิจและรัฐบาลของหลายชาติเกิดความอ่อนแอ
สหรัฐและสหภาพโซเวียตได้รับการยอมรับว่าเป็นมหาอำนาจที่เข้มแข็งที่สุดของโลก สองชาติที่เป็นสัมพันธมิตรในช่วงสงคราม ปัจจุบันไม่ไว้วางใจซึ่งกันและกัน
ความคลางแคลงใจนี้นำไปสู่สงครามเย็น ซึ่งเป็นช่วงแห่งการชิงดีชิงเด่นที่ตึงเครียดระหว่างมหาอำนาจแต่ไม่ใช่การต่อสู้โดยตรง
โซเวียตได้จัดตั้งรัฐคอมมิวนิสต์ในยุโรปตะวันออก
สหรัฐแสดงบทบาทด้วยการให้ความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจเพื่อช่วยการปกครองระบอบประชาธิปไตยของยุโรปตะวันตก
เยอรมนีลงท้ายด้วยการแบ่งเป็น 2 ประเทศ เยอรมนีตะวันตกเป็นประเทศประชาธิปไตย
เยอรมนีตะวันออกเป็นประเทศคอมมิวนิสต์ (ก่อนที่จะรวมกันอีกครั้งในปี ค.ศ. 1990 = พ.ศ. 2533)
สงครามเย็นยังขยายไปสู่ทวีปเอเชียอีกด้วย
ในปี ค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488) เกาหลีก็เหมือนกับเยอรมนีได้แบ่งเป็นสองชาติ
กองทัพโซเวียตได้ยึดครึ่งหนึ่งในตอนเหนือ ซึ่งรัฐบาลคอมมิวนิสต์ครองอำนาจ
กองทัพสหรัฐเข้าควบคุมครึ่งหนึ่งในตอนใต้ ซึ่งได้สถาปนาเป็นรัฐบาลต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์
ในปี ค.ศ. 1949 (พ.ศ. 2492) เหมา เจ๋อตุง (Mao Zedong) ได้ก่อตั้งรัฐบาลคอมมิวนิสต์ขึ้นในประเทศจีน
(แสดงถึงจิตใจมนุษย์มีแต่ความขัดแย้ง)
เยอรมนีโจมตีทางอากาศเหนือกรุงลอนดอนในช่วงสงครามบริเตน ในสงครามโลกครั้งที่ 2
 |
| รถประจำทางในกรุงลอนดอนจมอยู่ในหลุมระเบิดหลังจากเยอรมนีโจมตีทางอากาศ |
 |
| เรือประจัญบาน ยูเอสเอสเวสต์เวอร์จิเนีย (U.S.S. West Virginia) ของสหรัฐ ปกคลุมด้วยเปลวเพลิงในช่วงที่ญี่ปุ่นโจมตีท่าเรือเพิร์ล |
 |
| ทหารเยอรมนีไล่จับชาวยิวในวอร์ซอเกตโต (ย่านชาวยิวในกรุงวอร์ซอ) |